Công việc chính và kỹ năng thực hiện:
- Cần nghiên cứu kỹ Nghị quyết số 01/2004/NQ-HĐTP, trong đó đã hướng dẫn cụ thể việc áp dụng Điều 609 BLDS 1995 (Điều 604 BLDS 2005). Nói chung, trách nhiệm bồi thường thiệt hại chỉ phát sinh khi có đủ các điều kiện sau đây:
- Phải có thiệt hại xảy ra (tiểu mục 1.1);
- Phải có hành vi trái pháp luật (tiểu mục 1.2);
- Phải có mối quan hệ nhân quả giữa thiệt hại xảy ra và hành vi trái pháp luật (tiểu mục1.3);
- Phải có lỗi cố ý hoặc lỗi vô ý của người gây thiệt hại (tiểu mục 1.4).
- Xác định quan hệ nhân quả là phải xác định được rằng thiệt hại xảy ra phải là kết quả tất yếu của hành vi trái pháp luật và ngược lại hành vi trái pháp luật là nguyên nhân gây ra thiệt hại. Không phải cứ có hành vi trái pháp luật và thiệt hại xảy ra là có quan hệ nhân quả. Ví dụ: Người chưa có bằng lái mà điều khiển ô tô là hành vi trái pháp luật nhưng họ đang dừng xe trên đường (đúng vị trí đươc phép dừng và thực hiện đúng các quy định khác về dừng, đỗ xe), người khác do không quan sát đã đâm vào xe ô tô và bị thiệt hại thì không thể quy kết thiệt hại này là kết quả của hành vi điều khiển xe mà không có bằng lái.
- Phải phân biệt nguyên nhân với điều kiện. Nói nguyên nhân của một kết quả có nghĩa là nguyên nhân là cái trong điều kiện bình thường thì tất yếu sẽ sinh ra kết quả ấy; còn điều kiện thì không thể sinh ra kết quả được mà chỉ làm cho kết quả xảy ra nhanh hay chậm, mạnh hay yếu mà thôi.
- Yêu cầu về chứng minh các điều kiện phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại cũng chính là yêu cầu về thu thập chứng cứ để giải quyết một vụ kiện tranh chấp đòi bồi thường thiệt hại. Nhưng cũng có trường hợp không cần đủ 4 điều kiện như nêu ở trên (trách nhiệm bồi thường trong trường hợp không có lỗi) sẽ được nêu ở một phần sau.
|
