The Supreme People's Court of Vietnam: Benchbook Online

Công việc chính và kỹ năng thực hiện:

• Các loại di chúc có thể được coi là hợp pháp (theo quy định của Bộ luật Dân sự 1996):
  - Di chúc miệng (Điều 654 BLDS 1995, Điều 651 BLDS 2005);
  - Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng (Điều 658 BLDS 1995, Điều 655 BLDS 2005);
  - Di chúc bằng văn bản có người làm chứng (Điều 659 BLDS 1995, Điều 656 BLDS 2005);
  - Di chúc bằng văn bản có chứng thực của Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn (Điều 661 BLDS 1995, Điều 658 BLDS 2005);
  - Di chúc bằng văn bản có chứng nhận của công chứng nhà nước (Điều 661 BLDS 1995, Điều 658 BLDS 2005) lập tại công chứng Nhà nước;
  - Di chúc do công chứng viên lập tại chỗ ở (Điều 664 BLDS 1995, Điều 661 BLDS 2005);
  - Di chúc bằng văn bản có người làm chứng và có xác nhận của công chứng Nhà nước hoặc chứng thực của UBND xã, phường, thị trấn;
  - Các di chúc bằng văn bản có giá trị như di chúc được chứng nhận, chứng thực (từ khoản 1 đến khoản 6 Điều 663 BLDS 1995, Điều 660 BLDS 2005).
• Các loại di chúc nêu trên đều được quy định tiêu chí cụ thể để được công nhận hợp pháp. Có thể chia làm 2 loại chi chúc: loại có công chứng, chứng thực và loại không có công chứng, chứng thực. Cần chú ý là loại không có công chứng, chứng thực cũng hợp pháp khi tuân theo các điều kiện pháp luật quy định cho loại di chúc đó; loại có chứng nhận, chứng thực cũng chỉ hợp pháp khi làm theo đúng thủ tục pháp luật quy định.
• Xác định thời điểm di chúc hợp pháp
  - Di chúc chỉ có hiệu lực khi thừa kế mở. Trước thời điểm mở thừa kế, người có di chúc có toàn quyền sửa chữa, bổ sung, thay đổi, hủy bỏ di chúc. Vì vậy, di chúc hợp pháp là phải phù hợp với pháp luật ở thời điểm ngay trước khi mở thừa kế, khi mà người lập di chúc còn khả năng minh mẫn và khả năng hành động để cho di chúc phù hợp quy định của pháp luật.
  - Xác định thời điểm di chúc hợp pháp trước 10/9/1990 cần căn cứ vào Thông tư 81/TANDTC ngày 24/7/1981 của Tòa án nhân dân tối cao.
  - Xác định thời điểm di chúc hợp pháp từ 10/9/1990 đến 01/7/1996 cần căn cứ vào Pháp lệnh Thừa kế được Hội đồng Nhà nước thông qua ngày 30/8/1990 (có hiệu lực từ 10/9/1990); Nghị quyết số 02/HĐTP ngày 19/10/1990 của Hội đồng Thẩm phán TANDTC hướng dẫn áp dụng một số quy định của Pháp lệnh Thừa kế.
  - Xác định thời điểm di chúc hợp pháp từ 01/07/1996 đến nay cần căn cứ vào BLDS.